Scientific Name:

Pterois miles

Ortak ad:
Aslan balığı
Taksonomik Grup:
Balıklar

Bilgi

Şeytan ateş balığı olarak adlandırılan bu aslan balığı, baş ve gövdeyi kaplayan turuncu-kahverengi ve beyaz zebra çizgilerinin yanı sıra uzun sırt ve göğüs yüzgeçleriyle kendine özgü bir görünüme sahiptir. Normalde, gözlerinin üstünde ve ağzının altında uzun dokunaçları veya çıkıntıları ve uzun, sırt dikenleri vardır. Boyu 35 cm'ye kadar uzayabilir. Yırtıcılara karşı savunma amaçlı kullanılan 18 zehirli dikeni vardır: 13 uzun zehirli diken, balığın üst kısmında bulunan sırt yüzgecinin ön tarafında yer alır. İki kısa zehirli diken, balığın kafasına en yakın olan alt kısmında bulunan pelvik yüzgeçlerde (her iki tarafta birer tane) bulunur; ve anal yüzgecin ön kenarı boyunca üç zehirli diken daha bulunur. Büyük ve göğüs yüzgeçleri ile kuyruk yüzgeci zehirli dikenler içermez.

Aslan balıkları dikkat çekicidir ve doğada fark edilmeleri kolaydır. Geniş bir sıcaklık, tuzluluk ve derinlik aralığını tolere edebilirler. Akdeniz'de, 0 m ila 80 m derinliklerde (bazı kaynaklar daha fazla derinlikten bahseder), hem doğal hem de yapay substratlarla ilişkili olarak bulunmuştur: dalga kıranlar, gemi enkazları (metalik, ahşap), kayalar, deniz çayırları, mercan ve kayalık substratlar, kum, mangrov ve kayalık yarıklar. Kayalar ve diğer yapılar arasındaki çıkıntılara ve yarıklara çekilen gece avcıları oldukları düşünülmektedir, ancak gün boyunca hem tek başlarına hem de küçük gruplar halinde hareket ettikleri görülmüştür. Bir yere yüksek oranda bağlı kalırlar, yani bir yetişkin olarak uygun bir yaşam alanı bulduklarında orada kalma eğilimindedirler.

Aslan balığının bir yıldan daha kısa bir sürede olgunluğa erişebildiği ve yılda birkaç kez yumurtladığı diğer denizlerde (doğal yayılma alanı ve istila edilen alanlar) gözlemlenmiştir. Dişiler, yüzen ve neredeyse bir ay boyunca denizde sürüklenebilen 30.000'e kadar yumurtadan oluşan jelatinimsi yumurta kütleleri bırakırlar.

Akdeniz'de benzer bir yerli tür bulunmamaktadır. En yakın akrabası ve aynı zamanda oldukça istilacı olan P. volitans (kızılaslan balığı) Akdeniz'de şimdiye kadar kaydedilmemiştir. Her iki tür de sırt yüzgeçlerindeki diken veya ışın sayısı (P. miles'de 10, P. volitans'da 11 ışın), anal yüzgeç dikenlerinin sayısı (P. miles'de 6, P. volitans'da 7 ışın) ve P. miles'de anal yüzgeç tabanının ortasına ulaşan göğüs yüzgeci uzunluğu dışında morfolojik olarak neredeyse ayırt edilemez. Diğer aslan balığı türleri arasında P. miles, Kızıldeniz'in bir başka yerli balığı olan P. radiata'ya da benzer. Sonuncu tür, kuyruk yüzgecinin tabanındaki iki yatay beyaz şerit ve göğüs yüzgeçlerinde iz bulunmaması ile ayırt edilebilir.

Pterois miles Similar Species (0010) TR
Pterois radiata
Pterois miles Similar Species (0020) TR
Pterois volitans
Pterois miles Similar Species (0030) TR
Pterois volitans
Pterois miles Similar Species (0040) TR
Pterois volitans

Aslan balığının Akdeniz'deki ilk örneği 1991 yılında İsrail'in Hayfa Körfezi'nden toplanmıştır. Yirmi yıl sonra, tür Lübnan'ın kuzeyinde (2012), Kıbrıs açıklarında (2013), İskenderun Körfezi'nde (Kaleköy, 2014) ve yakın zamanda Türkiye'nin Kaş-Kekova DKA'sında kaydedilmiştir ve Tunus, Sicilya ve Yunanistan'dan da raporlar bulunmaktadır. Akdeniz'in dışında, Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu kıyıları, Karayipler ve Meksika Körfezi boyunca ilerleyen ve gözle görülür bir istila söz konusudur. Bu gözlemler ve aslan balığının Kızıldeniz'de yaygın bir balık olduğu göz önünde bulundurulduğunda, türün Akdeniz'e girişinin en muhtemel yolunun Süveyş Kanalı olduğu öne sürülmüştür. Son zamanlarda, genetik çalışmalar bu gözlemi doğrulamıştır (Bariche ve ark., 2017).

Pterois miles, avını köşeye sıkıştırmak için genellikle göğüs yüzgeçlerini kullanan aktif bir pusu yırtıcısıdır. Yavrular çoğunlukla omurgasızlarla beslenir ancak büyüdükçe daha balık ağırlıklı bir beslenme düzenine geçerler. Aslan balıklarının (hem P. miles hem de P. volitans) istilasının yerli toplulukların çeşitliliği ve işlevi üzerindeki büyük zararlı etkileri Amerika ve Karayipler'de iyi bir şekilde belgelenmiştir. Aslan balıkları oldukça balık yiyici olduklarından, yavru balıkların katılımını azaltma kapasitesine sahip olabilirler ve mercan veya orfoz gibi yerli yırtıcılarla rekabet edebilirler. İstila ettiği tropikal bölgelerde, otçul balıkların popülasyonunu azalttığı için alg büyümesini artırdığı da görülmüştür.

Başka yerlerdeki istilacı etkilerinden dolayı aslan balığı, orfoz ve diğer ticari öneme sahip türlerin popülasyonlarını azaltarak ekonomiyi etkileyebilir ve bu nedenle balıkçılığa bağımlı kıyı topluluklarının ekonomilerine zarar verebilir. Aslan balıkları son derece zehirli olduklarından yerel dalış turizmini de etkileyebilirler. Bununla birlikte, aslan balığı Karayipler ve ABD'de olduğu gibi doğal ve istilacı yayılım alanının bazı bölgelerinde tüketilmektedir. En yaygın şekilde değerli bir akvaryum balığı olarak bilinir.

Akdeniz için bunların arasında a) gözlemlendiği yerlerde bu büyüyen tehdit hakkında halkın bilinçlendirilmesine yönelik kampanyalar, b) yeni popülasyonların DKA uzmanları ve rekreasyonel dalgıçlar tarafından elle avlanma (elle tutulan ağlar, zıpkınla veya oltayla yakalama) yoluyla erken dönemde ortadan kaldırılması ve c) aslan balığı etinin başka yerlerde ticaretinin yapıldığı bilindiğinden balıkçı toplulukları tarafından avcılığın teşvik edilmesi yer almalıdır (aslan balığının eti zehirli veya toksik değildir). Aslan balıkları yaralanmaları önlemek için kalın eldivenler giyilerek dikkatlice tutulmalıdır. Zehirli dikenler makasla dikkatlice kesilerek çıkarılabilir, bu da balığın güvenli bir şekilde tutulmasını kolaylaştırır. Bir kişinin zehire karşı alerjisi olmadığı sürece, aslan balığı sokmaları çok nadiren ölümcüldür. Sokması çok acı verici olabilir, uyuşukluğa, şişmeye ve hatta geçici felce neden olabilir. Yarayı 30 ila 90 dakika boyunca sıcak suya batırarak ve tıbbi yardım alınarak tedavi edilmelidir.

Ali, M., Alkusairy, H., Saad, A., Reynaud, C., Capapé, C. (2016). First record of Pterois miles (Osteichthyes: Scorpaenidae) in Syrian marine waters: confirmation of its accordance in the eastern Mediterranean. Tishreen University Journal for Research and Scientific Studies 38(4):307–313.

Ayas, D., Ağilkaya, G.Ş., Yağlioğlu, D. (2018). New record of the red lionfish, Pterois volitans (Linnaeus, 1758), in the Northeastern Mediterranean Sea. Düzce University Journal of Science & Technology 6:871–877.

Azzurro, E., Bariche, M., Livorno, S., El-solh, R. (2017). Local knowledge and awareness on the incipient lionfish invasion in the eastern Mediterranean Sea. Marine and Freshwater Research 1–3.

Azzurro, E., Stancanelli, B., Di Martino, V. and Bariche, M. (2017). Range expansion of the common lionfish Pterois miles (Bennett, 1828) in the Mediterranean Sea: an unwanted new guest for Italian waters. BioInvasions Records 6(2):95–98. doi: https://doi.org/10.3391/bir.2017.6.2.01.

Bariche, M., Kleitou, P., Kalogirou, S., Bernardi, G. (2017). Genetics reveal the identity and origin of the lionfish invasion in the Mediterranean Sea. Scientific Reports 7(1):1–6. doi: https://doi.org/10.1038/s41598-017-07326-1.

Bariche, M., Torres, M., Azzurro, E. (2013). The presence of the invasive Lionfish Pterois miles in the Mediterranean Sea. Mediterranean Marine Science 14(2):292–294. doi: https://doi.org/10.12681/mms.428.

Dailianis, T., Akyol, O., Babali, N., Bariche, M., Crochetta, F., Gerovasileiou, V., et al. (2016). New Mediterranean Biodiversity Records (July 2016). Mediterranean Marine Science 17(4):608–626.

Green, S.J., Akins, J.L., Maljković, A., Côté, I.M., 2012. Invasive Lionfish drive Atlantic coral reef fish declines. PLoS ONE, 7(3), e32596.Giovos, I., Kleitou, P., Paravas, V. and Marmara, D. (2018). Citizen scientists monitoring the establishment and expansion of Pterois miles ( Bennett , 1828 ) in the Aegean Sea , Greece. Cahiers de Biologie Marine 59:359–365. doi: https://doi.org/10.21411/CBM.A.8DFA67CE.

Gurlek, M., Erguden, D., Uyan, A., Dogdu, S., Yaglıoglu, D., Ozturk, B. and Turan, C. (2016). First record of red lionfish, Pterois volitans (Linnaeus, 1785) in the Mediterranean Sea. Natural and Engineering Sciences 1(3):27–32.

Jiménez, C., Patsalou, P., Andreou, V., Huseyinoglu, M.F., Çiçek, B.A., Hadjioannou, L. and Petrou, A. (2019). Out of sight, out of reach out of mind: Invasive lionfish Pterois miles in Cyprus at depths beyond recreational diving limits. 1st Mediterranean Symposium on the Non-Indigenous Species. pp. 59–64.

Jimenez, C., Petrou, A., Andreou, V., Hadjioannou, L., Wolf, W., Koutsoloukas, N. and Alhaija, R.A. (2016). Veni, vidi, vici: the successful establishment of the lionfish pterois miles in Cyprus (Levantine Sea). Rapid Communications int. Mer Méditerranea 41:417.

Johnston, M.W., Purkis, S.J. (2014). Are lionfish set for a Mediterranean invasion? Modelling explains why this is unlikely to occur. Marine Pollution Bulletin 88(1–2):138–147. doi: https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2014.09.013.

Kleitou, P., Savva, I., Kletou, D., Hall-Spencer, J.M., Antoniou, C., Christodoulides, Y.,et al. (2019). Invasive lionfish in the Mediterranean: Low public awareness yet high stakeholder concerns. Marine Policy 104(September 2018):66–74. doi: https://doi.org/10.1016/j.marpol.2019.02.052.

Kletou, D., Hall-Spencer, J.M. and Kleitou, P. (2016). A lionfish (Pterois miles) invasion has begun in the Mediterranean Sea. Marine Biodiversity Records 9(1):1–7. doi: https://doi.org/10.1186/s41200-016-0065-y.

Oray, I.K., Sinay, E., Saadet Karakulak, F., Yildiz, T. (2015). An expected marine alien fish caught at the coast of Northern Cyprus: Pterois miles (Bennett, 1828). Journal of Applied Ichthyology 31(4):733–735. doi: https://doi.org/10.1111/jai.12857.

Özbek, E.Ö., Mavruk, S., Saygu, İ., Öztürk, B. (2017). Lionfish distribution in the eastern Mediterranean coast of Turkey. Journal of Black Sea/Mediterranean Environment 23(1):1–16.

Peristeraki P., Lazarakis G., Skarvelis C., Georgiadis M., Tserpes G., 2006. Additional records on the occurrence of alien fish species in the eastern Mediterranean Sea. Mediterranean Marine Science, 7 (1), 61-66.

Souza, D.K. De, Owusu, I.O., Otchere, J., Adimazoya, M., Frempong, K., Stephen, C., et al. (2017). Westward Extension of the Lionfish Pterois volitans Linnaeus, 1758 along the Mediterranean Coast of Turkey. Natural and Engineering Sciences 2(2):67–72. doi: https://doi.org/10.11604/pamj.2017.27.65.11004.

Stern, N., Jimenez, C., Huseyinoglu, M.F., Andreou, V., Petrou, A., Öztürk, B., et al. (2018). Constructing the genetic population demography of the invasive lionfish Pterois miles in the Levant Basin , Eastern Mediterranean. Mitochondrial DNA Part A:1–7. doi: https://doi.org/10.1080/24701394.2018.1482284.

Turan, C., Ergüden, D., Gürlek, M., Yağlıoğlu, D., Uyan, A., Uygur, N. (2014). First record of the Indo-Pacific lionfish Pterois miles (Bennett, 1828) (Osteichthyes: Scorpaenidae) for the Turkish marine waters. J. Black Sea/Mediterranean Environment 20(2):158–163.

Turan, C., Öztürk, B. (2015). First record of the lionfish Pterois miles (Bennett 1828) from the Aegean Sea. Journal of the Black Sea/Mediterranean Environment 21(3):334–338.

Turan, C., Uygur, N., İğde, M. (2017). Lionfishes Pterois miles and Pterois volitans in the North-eastern Mediterranean Sea: Distribution, Habitation, Predation and Predators. NESciences 2(1):35–43. doi: https://doi.org/10.1242/jeb.157289.

Invasive lionfish webportal http://lionfish.gcfi.org/

Görsel
Pterois miles Illustration

Last Reports