Scientific Name:

Lagocephalus suezensis

Ortak ad:
Balon balığı
Taksonomik Grup:
Balıklar

Bilgi

Lagocephalus cinsinin bu üç türü, su yutarak vücutlarını şişirebilmektedir. Şişirilmediğinde vücutları uzamış ve hafifçe yanal olarak basıktır. En büyüğü, maksimum uzunluğu 110 cm (genellikle 20-60 cm) olan L. sceleratus, ardından 40 cm olan (genellikle 5-30 cm) L. spadiceus ve L. suezensis için 18 cm (genellikle 7-15 cm) olmaktadır. Tek sırt yüzgeci (10-19 yumuşak ışın) ve anal yüzgecin (8-12 yumuşak ışın) her ikisi de kısa bir tabanla sonlanır ve birbirinin karşısında uzanmaktadır.

Kuyruk yüzgeci hafif içbükeydir. Baş, küçük bir ağız ve her çenede iki güçlü diş ile uzun ve üçgendir. Vücut pulsuz ve pürüzsüzdür, ancak karın ve sırt yüzeyinde sadece çok küçük spinüller (dikenler) görülebilmektedir. L. sceleratus'ta, göze çarpan iki yanal çizginin yanı sıra, vücut beyaz olan karın hariç, sırtta düzenli siyah noktalar bulunan gümüşi gridir.

Bu balon balıkları, kumlu diplerden deniz çayırlarına kadar kıyı habitatlarında, 100 m derinliğe kadar görülmektedir. Tehdit altında vücutlarını şişirirler. Akdeniz'de bu balık ailesi etçildir, esas olarak karideslerle beslenir, aynı zamanda yengeçler, balıklar (aynı türün bireyleri dahil), kalamarlar, yumuşakçalar ve mürekkep balıkları ile beslenmektedir.

Doğu Akdeniz’de, L. sceleratus’un yumurtlaması yaz başında gerçekleşir. Yumurtaları ve larvaları planktoniktir.

Lagocephalus cinsi, Akdeniz'de yaşayan dört tür içerir. Sadece L. lagocephalus (Linnaeus, 1758) yerliyken, diğer üç tür, L. spadiceus, L. suezensis ve L. sceleratus Kızıldeniz'den Doğu Akdeniz havzasına Süveyş Kanalı yoluyla göç etmiştir.

Lagocephalus spadiceus, karın ve sırtta spinüllerin varlığı (gözden sırt yüzgecinin yarısına kadar, boğazdan karın boyunca yarıya kadar başka bir ventral yama ile), sırtta siyah noktaların olmaması, sarı renk sırt ve pektoral yüzgeçler ve beyaz uçlu koyu renkli bir kuyruk yüzgeci ile diğerlerinden ayırt edilebilmektedir.

Lagocephalus sceleratus'un yan taraflarında belirgin bir geniş gümüş şerit, düzenli olarak dağılmış birçok küçük siyah nokta bulunan koyu gri bir sırt yüzeyi, gümüşi beyaz bir ventral yüzey ve belirgin güçlü dişleri bulunmaktadır.

Lagocephalus suezensis siyahımsı kahverengiden zeytin grisine kadar olabilen renkte ve çeşitli boyutlarda düzensiz, kahverengiden griye kadar olabilen noktaları mevcuttur. Yan tarafı boyunca parlak gümüş bir şerit ve beyaz bir karnı vardır.

Yerli tür Lagocephalus lagocephalus, beyaz bantlı sırt ve anal yüzgeçlere sahiptir. Vücut, çeneden anüse kadar karın üzerinde iyi gelişmiş spinüller dışında pürüzsüzdür (noktasız). Yetişkinlerde kuyruk yüzgeci alt lobu üst lobdan daha uzundur. Sırt koyu mavi ve karın beyazdır.

Lagocephalus suezensis Similar Species (0010) TR
Lagocephalus lagocephalus

Lagocephalus sceleratus tropikal bir Hint-Batı Pasifik türüdür ve yakın zamanda Akdeniz'e Süveyş Kanalı'ndan giriş yapmıştır. Türkiye'de ilk kez 2003 yılında tespit edildikten kısa bir süre sonra, tür İsrail, Türkiye, Girit, Mısır ve muhtemelen Libya ve Tunus da dahil olmak üzere Doğu Akdeniz havzası çevresindeki birçok alanda nüfus patlaması yaşanmıştır. Daha yakın bir zamanda Kuzey Adriyatik sularına da kaydedilmiştir.

Lagocephalus suezensis ilk olarak 1977'de Lübnan'da (L. sceleratus olarak) kaydedilmiş ve daha sonra İsrail, Suriye, Türkiye, Yunanistan ve Libya'da bulunmuştur.

Lagocephalus spadiceus ilk olarak 1930'da Yunanistan'ın Oniki Adaları’nda ve sonradan Türkiye, İsrail ve Tunus'ta kaydedilmiştir.

L. sceleratus, Rodos'taki (Yunanistan) hem Posidonia oceanica çayırlarında hem de kumlu alanlarda biyokütle açısından en önemli türlerden biridir.

Lagocephalus türleri, Akdeniz'deki en kötü istilacı türlerden bazıları olarak kabul edilmektedir ve balıkçılık sektörü üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Buna rağmen, bu istilacı türlerin kıyı ekosistemindeki rolü ve yerel popülasyonlar üzerindeki etkileri hala bilinmemektedir.

Bu türlerin etleri zehirli olduğu için yenilmeleri çok tehlikelidir. Bu son derece zehirli balıkların Akdeniz kıyıları boyunca dramatik bir şekilde yayılması, insan sağlığına yönelik tehlikeler konusunda farkındalık yaratmak için bir kamu bilgilendirme kampanyasına duyulan ihtiyacı güçlendirmektedir. Türkiye gibi ülkelerde karaya çıkarılmaları yasak olmasına rağmen, Akdeniz kıyılarında yasadışı olarak karaya çıkarılmakta ve tüketilmektedir.

Lagocephalus sceleratus, ağlarda ve bedenlerde yakalanan balıklara saldırmakta ve hem av araçlarına hem de ava ciddi zararlar verebilmektedir.

Bunlar arasında a) DKA uzmanları tarafından avcılık yoluyla yeni popülasyonların erken yok edilmesi ve b) predasyon yoluyla doğal kontrolü teşvik etmek için üst düzey avcıların sağlıklı ve bol miktarda bulunmasını sağlamak yer almaktadır.

Nader M., Indary S., Boustany L., 2012. FAO EastMed The Puffer Fish Lagocephalus sceleratus (Gmelin, 1789) in the Eastern Mediterranean. GCP/INT/041/EC – GRE – ITA/TD-10. Athens 2012: 39 pp.

http://www.ciesm.org/atlas/Lagocephalussceleratus.php

http://www.ciesm.org/atlas/Lagocephalusspadiceus.php

http://www.ciesm.org/atlas/Lagocephalussuezensis.php

Görsel
Lagocephalus suezensis Illustration

Last Reports