Scientific Name:

Callinectes sapidus

Ortak ad:
Atlantik mavi yengeci
Taksonomik Grup:
Kabuklular

Bilgi

Atlantik mavi yengeci, dokuz dişli geniş, pürüzsüz ve düz bir kabuğa sahiptir; her iki tarafta sonuncusu belirgin çıkıntılı bir diken şeklindedir. Sırt kabuğunun rengi grimsi veya zeytin kahvesi veya alacalı mavimsi yeşilken, kıskaçların uçları erkeklerde mavi, dişilerde kırmızıdır. Alt tarafı beyazdır. Son çift bacak kürek benzeri olup yüzmeyi kolaylaştırır. Ayırt edici bir özelliği ise her iki tarafta iki uçlu ve daha küçük dişler bulunan gözler arasında, iki geniş, üçgen ön dişin varlığıdır.

Mavi yengeç, nehir ağzında ve kıyı lagünleri dahil diğer sığ kıyı sularında maksimum 90 m derinliğe kadar yaşar. Kıyı bölgelerinde çamurlu ve kumlu tabanlarda bulunur, ancak kışın daha derinlere iner. Doğal dağılım alanında, deniz çayırları ve makroalg yatakları, kritik üreme habitatları olarak kabul edilir.

Göç ve üreme kalıpları yengeç popülasyonları arasında farklılık gösterir ve Akdeniz'deki türler için çok az şey bilinir. Çiftleşme genellikle yılın en sıcak aylarında gerçekleşir ve acı su habitatlarında meydana gelse de, tür tatlı su girişinin çok az olduğu veya hiç olmadığı bölgelerde de çoğalabilir. Dişiler genellikle yumurtlamak için haliç ağızlarına veya kıyı deniz sularına göç eder. Mavi yengecin doğurganlığı yüksektir: dişiler kuluçka başına 2 milyona kadar yumurta üretebilir.

Akdeniz'i istila eden bir başka egzotik tür olan Portunus segnis ile karıştırılabilir. Bununla birlikte, Atlantik mavi yengeci, kabuğundaki ön dişlerin sayısı ile ayırt edilebilir. C. sapidus'ta dört, P. segnis'te iki tane bulunmaktadır. Atlantik mavi yengecinin erkekleri kırmızı uçlu mavi kıskaçlara sahipken, dişileri mor uçlu turuncu renkli kıskaçlara ve beyaz benekli olmayan bir kabuğa sahiptir.

Callinectes sapidus Similar Species (0010) TR
Portunus segnis
Callinectes sapidus Similar Species (0020) TR
Portunus segnis
Callinectes sapidus Similar Species (0030) TR
Portunus segnis
Callinectes sapidus Similar Species (0040) TR
Portunus segnis (male)

Atlantik mavi yengecinin Akdeniz'deki ilk kaydı 1949'da Venedik lagününde verilmiştir. O zamandan beri Levant Denizi’nin (İsrail, Mısır, Lübnan, Kıbrıs), Adriyatik Denizi’nin (Arnavutluk ve İtalyan lagünleri, Hırvatistan dahil), Ege’nin (Yunanistan ve Türkiye), Ligurya (Genova), Sicilya, İyon Denizi’nin (yaklaşık Ugento) ve son zamanlarda Mar Menor lagünü ve Ebro Deltası’nın (İspanya) acı ve kıyı sularından geçerek Akdeniz'in çeşitli bölgelerinde kademeli olarak kaydedilmiştir. Genişlemesi, deniz taşımacılığının artmasıyla ilişkili görünmektedir.

Mavi yengeç omnivor olup çift kabuklular (örn. istiridyeler ve deniz tarakları), kabuklular, balıklar, solucanlar ve ayrıca bitkiler, organik döküntüler ve leşleri içeren bir diyete sahiptir. Diğer türlere karşı saldırgan kabul edilir. Yiyecek ve yer için diğer yengeçlerle rekabet eder. C. sapidus aynı zamanda birçok parazit ve hastalığa da ev sahipliği yapmaktadır.

Atlantik mavi yengeci, yerel alanının çoğunda ticari açıdan önemli bir türdür. Yunanistan gibi Akdeniz'in bazı bölgelerinde, Atlantik mavi yengeci avcılık konusu haline gelmiş ve aşırı avlanma sonucunda yerel popülasyonları azalma eğilimindedir. Bazı bölgelerde balıkçılığa olumsuz etki ettiği, balık ağlarını yırttığı veya kapana kısılmış balıklara zarar verdiği için negatif ekonomik etkiler bildirilmiştir.

Bunlar arasında a) DKA uzmanları tarafından balıkçılık yoluyla yeni popülasyonların erken yok edilmesi ve b) mavi yengeçlerin başka yerlerde ticarileştirildiği bilindiğinden, balıkçı toplulukları tarafından avcılığının/hasadının teşvik edilmesi yer alır.

http://www.fao.org/fishery/species/2632/en

A. Brockerhoff & C. McLay (2011). "Human-mediated spread of alien crabs". In Bella S. Galil, Paul F. Clark & James T. Carlton. In the Wrong Place – Alien Marine Crustaceans: Distribution, Biology and Impacts. Invading Nature 6. Springer. pp. 27–106. ISBN 978-94-007-0590-6.

Görsel
Callinectes sapidus Illustration

Last Reports