Mnemiopsis leidyi
Bilgi
Bu tür, sığ haliçlerin, koyların ve deniz kıyı sularının su kolonunda büyük kümelenmeler oluşturarak bulunabilir. Biyolüminesans üretebilir ve siliyer bantlar geceleri yeşil renkte parlayabilir. Hayvan genellikle şeffaf veya yarı saydamdır.
Mnemiopsis leidyi hem erkek hem de dişi üreme organlarına sahiptir ve kendi kendini dölleyebilir. Olağanüstü bir oranda çoğalır: büyük bir birey günde 12000 kadar yumurta bırakabilir. Optimum sıcaklık (15-30 ° C) ve besin koşulları altında, yumurtadan çıkabilir ve 14 gün içinde serbest yüzen yetişkinlere dönüşebilirler. Ayrıca vücudun dörtte birinden daha büyük parçalardan yenilenme yeteneğine de sahiptir.
En belirgin ayırt edici özellik, hayvanın oral loblarının genişliğidir: M. leidyi'de, vücudun neredeyse tümünü kaplarken, yerli ktenoforlarda ve başka bir yabancı tür olan Bolinopsis vitrea'da, vücudun sadece yarısına ulaşırlar. Dahası, B. vitrea'nın vücudunda papillalar (siğiller) de yoktur.
Kuzey ve Güney Amerika'nın Atlantik kıyılarında ve haliçlerinde yerli olan Mnemiopsis leidyi, Karadeniz'e ilk olarak gemilerin balast suyu aracılığıyla getirilmiştir. Karadeniz M. leidyi popülasyonu, akıntılarla birlikte Marmara Denizi'ne, oradan da ilk kez 1990 yılında kaydedildiği kuzeybatı Ege Denizi'ne yayılmıştır. Kısa bir süre sonra, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında ve Suriye'de kaydedilmiştir. 2000'li yılların ortalarında Fransa ve kuzey Adriyatik Denizi'nde ortaya çıkmıştır ve günümüzde bu türün büyük kümeleri İsrail, İtalya ve İspanya'da yaygın olarak bildirilmektedir.
Zooplankton, pelajik balık yumurtaları ve larvaları ile beslenen doyumsuz bir avcıdır. Büyük kümelenmeler yerli zooplankton topluluklarını azaltabilir, balıkların beslenmesi üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir (rekabet yoluyla) ve denizel besin ağında önemli trofik ardışık etkilere neden olabilir, böylece biyoçeşitliliği etkileyebilir. Karadeniz ve Hazar Denizi'nde birçok balık stoğunun çökmesine neden olmuştur ve pelajik besin ağlarını ktenofor besin ağlarına dönüştürerek tüm ekosistemi etkilemiştir. Akdeniz üzerindeki etkileri şu ana kadar önemsiz ya da en azından daha az dramatik olmaktadır. Bu tür, 'Dünyanın En Kötü' 100 istilacısından biri olarak aday gösterilmiştir (IUCN, 2005).
Bu türün istilası, avlarını azaltarak ve balıkçılık ekipmanlarını kirleterek (fouling) küçük ölçekli ticari balıkçılık operasyonlarına önemli zararlar vermiştir. Zooplanktonla beslendiği için, ticari değeri olan balık yumurtalarını ve larvalarını tüketir ve yerel balık üretimini etkileyerek toplam stok tükenmelerine neden olabilir. Çoğalmaları kıyı turizmini etkiler ve endüstriyel tesislerin ve tuzdan arındırma tesislerinin soğutma suyu girişlerini tıkayabilmektedir.
Shiganova T. A. et al, 2001. Population development of the invader ctenophore Mnemiopsis leidyi, in the Black Sea and in other seas of the Mediterranean basin. Marine Biology 139, 431-445.
http://www.europe-aliens.org/pdf/Mnemiopsis_leidyi.pdf
Global Invasive Species Database: Mnemiopsis leidyi
http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=95&fr=1&sts=
