Scientific Name:

Rapana venosa

Ortak ad:
Deniz salyangozu
Taksonomik Grup:
Yumuşakçalar

Bilgi

Kabuk uzunluğu 11–13 cm olan bu büyük deniz salyangozunun ağır, kısa, oyulmuş bir kabuğu ve ona sarmal bir görünüm veren büyük, şişirilmiş bir gövdesi vardır. Genişliği neredeyse uzunluğu kadardır. Kabuğun rengi, genellikle sarmal birleşim boyunca bulunan açık çizgilerle beraber açık griden koyu kahverengiye değişebilir.

Bariz bir ayırt edici özellik ise dış dudakta, küçük ve uzun dişler içeren açıklığın iç kısmının koyu turuncu rengidir. Kısa, geniş bir sifonal kanala ve kabuğun aşınmasına bağlı olarak az ya da çok belirgin olan tepe kısma uzanan bariz topuz kısmına sahiptir. Yavru bireylerin turuncu açıklığı yoktur ve sivri uç nispeten daha yüksektir.

Deniz salyangozu, deniz ve acı nehir ağzında ve daha az sıklıkla iç lagün sularında kumlu ve kayalıklı karışık zeminde 2–40 m derinliklerde yaşar. Yırtıcı hayvanlardan kaçınmak için genellikle kuma gömülür ve istiridye/deniz tarağı gibi diğer yumuşakça türlerini avlar. Düşük tuzlulukları, kirli suları ve oksijen eksikliği olan suları tolere edebilir.

Yapay dalgakıranlar, mendirekler, iskeleler ve diğer insan yapımı deniz yapıları, türün üremesi için en uygun yerlerdir. Bu tür yerlerde deniz salyangozları çiftleşmek ve yumurtalarını bırakmak için toplanır. Üreme, Nisan'dan Eylül'e kadar 12–28 °C sıcaklıklarda sürekli olarak devam eder. Yumurtalar, embriyolar geliştikçe rengi soluk sarıdan neredeyse siyaha doğru değişen uzun (2 cm'ye kadar) yumurta kapsüllerinde biriktirilir. İki haftalık süre sonrasında serbest yüzen larvalar su sütununa salınır; daha sonra yavru salyangozlara dönüşürler ve deniz dibine göç ederler.

Bu deniz salyangozu, yerli salyangoz Stramonita haemastoma'ya benzer, ancak daha küçük toplam boyutu (7 cm'ye kadar), daha dar açıklığı, son kıvrım halkası “umbilicus” olmaması ve ikinci kıvrımın daha ince şekli onu yerli olmayan türlerden ayırmaktadır.

Rapana venosa Similar Species (0010) TR
Stramonita haemastoma
Rapana venosa Similar Species (0020) TR
Stramonita haemastoma

Aslen Japon Denizi, Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi'nden gelen deniz salyangozu, ilk olarak Karadeniz'e girdi ve Akdeniz'de ilk kez 1973'te İtalya'da (Ravenna) rapor edildi. Daha sonra tüm kuzey Adriyatik kıyılarına Marano lagününden Ancona'ya kadar yayıldı. Tiren Denizi'nde (Livorno, Elba Adası, Sabaudia, Messina ve Cagliari'den) deniz salyangozunun nadir kayıtları da vardır. Tür ayrıca 1990'larda Yunanistan (kuzey Ege Denizi) ve Slovenya'dan da kaydedilmiştir. Larvalar muhtemelen gemilerin balast sularıyla ulaşmışken, genç deniz salyangozları da ticari çift kabuklu istiridye yavruları arasına gizlenmiş ve yeni üretim alanlarına transfer edilmiş olabilir.

Rapa deniz salyangozu, çift kabuklu yumuşakçaların doymak bilmez bir avcısıdır ve ayrıca alan için yerli türlerle rekabet edebilir; yerel çift kabuklu popülasyonlarda büyük bir düşüşe neden olur. Diğer istilacı ortamlarda, genç rapa salyangozları genel avcılardır ve çok sayıda kaya midyesi, midye, istiridye yumurtası ve küçük istiridye ile diğer salyangozları tüketirler.

Bu deniz salyangozları, yerel kabuklu deniz canlıları popülasyonlarını azaltabilir ve buna dayanan sektöre de zarar verebilir. Ayrıca yumurtalarını sabitlemek için balık ağlarını kullanırlar ve bu da ağlara çok fazla ağırlık katar. Boş kabuklar turistik hediyelik eşya olarak pazarlanabilir ve bu türün eti Romanya'nın Karadeniz kıyılarında ve Türkiye'de tüketilir.

Önerilen bir önleme eylemi, izleme ile birleştirilmiş yerel halkı bilinçlendirme kampanyaları yürütmektir. Kanıtlanmış hiçbir kontrol yöntemi yoktur; yine de, yetişkin bireylerin DKA uzmanları, yerel gruplar ve balıkçılar tarafından fiziksel olarak elle çıkarılması araştırılabilir. Dipte bulunan herhangi bir sert yapıya tutunan yumurta kılıflarının çıkarılması ile de bu istilalar etkili bir şekilde giderilebilir.

http://www.ciesm.org/atlas/Rapanavenosa.html

http://www.nobanis.org/MarineIdkey/Gastropods/RapanaVenosa.htm

http://www.europe-aliens.org/pdf/Rapana_venosa.pdf

ICES. 2004. Alien Species Alert: Rapana venosa (veined whelk). Edited by Roger Mann, Anna Occhipinti, and Juliana M. Harding. ICES Cooperative Research Report No. 264. 14 pp.

Görsel
Rapana venosa Illustration